Nog in de maak (want dit blog wordt handmatig geschreven).

Overal om ons heen hoor je de laatste jaren, met toenemende intensiteit, berichten over A.I. en wat je er allemaal mee kan.

Is het niet fantastisch dat je met vijf trefwoorden een fantastisch blog kunt schrijven, of een computer de opdracht kunt geven om een klantenbestand met interrelationele acties in elkaar te zetten?

Met mijn tomeloze fantasie zie ik voor me dat je over een jaar of vijf alleen nog maar hoeft te bukken na de grote boodschap. (Wel even aangeven als je aambeien hebt, dan doet de afveeg-robot extra voorzichtig!)

Waar positief nieuws is, vind je ook negatief nieuws.
Op internet vond ik al een bericht van mtsprout van 13 mei 2023, dus anderhalf jaar geleden, waarin onder andere staat dat we nu (toen dus) al meer tijd besteden aan A.I. dan aan ons gezin en onze vrienden. (dit zeer interessante, doch ook ietwat aangstaanjagende artikel kunt u vinden op www.https://mtsprout.nl/tech-innovatie/tomas-chamorro-premuzic-i-human).

A.I. maakt het ons op een heleboel vlakken wel een beetje té gemakkelijk. Daardoor gebruiken we onze hersenen minder en dat leidt er volgens een bepaalde Chief Innovation Officer toe dat we dommer, ongeduldiger, intoleranter, verslaafder én narcistischer worden.

Dan maar A.I. naar de prullenbak verwijzen? Dat zou aardig zijn, maar helaas zijn we al te ver heen. De ontwikkelingen gaan in razend tempo door. Waarom? Omdat een handjevol mensen er enorme bedragen mee verdient en... gemak dient de mens. 

In mijn vorige blog schreef ik onder andere:

• Glucose en fructose worden op dezelfde manier verwerkt door je lichaam.

Er is echter wel degelijk een verschil:
Er is voor het absorberen van fructose géén insuline nodig, dus het vormt een veel kleinere belasting voor het lichaam dan bij sacharose of glucose. 
Nu wil het lot echter dat fruit zoals ananas, meloen en bananen naast fructose ook glucose bevatten, dus dat vormt weer een waarschuwing voor hogere cijfers.
Appels, grapefruit en sinaasappels scoren weer laag op glucose, dus het zou voor de hand liggen om die te eten en de rest af te stoten. Maar dat druist weer in tegen ons oer-gevoel dat alle fruit gezond is.

De G.I. factor (Glycemische Index) komt hier ook om de hoek kijken. Bij het bestuderen van voedingsmiddelen zien we echter niet vanuit alle bronnen dezelfde waardering.
Druiven bijvoorbeeld, krijgen in het algemeen een G.I. van 46 toegekend, wat onder de drempelwaarde van 50 (= laag) ligt. Sommige bronnen kennen echter een waarde van 62 toe aan druiven, waarmee ze weer in de hogere regionen (55-70) komen. Daarbij wordt ook vermeld dat ze niet afzonderlijk gegeten mogen worden.

Ja leuk, maar wacht effe: wat houdt die G.I. nou precies in?

De Glycemische Index (G.I.) zegt iets over de snelheid waarmee een voedingsmiddel (koolhydraten) wordt verteerd en geabsorbeerd door het lichaam en als glucose (waarde 100) in het bloed wordt opgenomen.
Om het helemaal ingewikkeld te maken: naast de G.I. heb je ook de G.L. (Glycemische Last), welke weergeeft wat het daadwerkelijke effect is op het lichaam. Je kunt deze berekenen als volgt:
Het aantal koolhydraten in één portie x de G.I./100

Ben je er nog bij? Is dit een blog over suiker of een scheikunde les!

Kathryn Marsden (een bekende autoriteit op het gebied van voedselcombinaties) geeft aan dat een lekkere bos druiven een prima ontbijt kan vormen, ze bevatten een stof (reservatrol) die zelfs bescherming kan bieden tegen bepaalde soorten kanker. Daarnaast zijn druiven ook uitermate geschikt om de binnenkant van het lichaam (lees: de darmen) te reinigen.

Genoeg over die druiven.
In het algemeen geldt dat voedingsmiddelen met een lage G.I. waarde gezonder zijn dan die met een hoge.

Toch kun je voedingsmiddelen met hoge G.I, waarde best eten....
Als je ze tenminste combineert met een voedingsmiddel met een lage waarde! Bijvoorbeeld aardappelen (70) met wortelen (49) of doperwten (40).

Het diabetesfonds (www.https://www.diabetesfonds.nl/) geeft een lijst van glycemische waarden van producten, maar je kunt ook kijken op www.https://www.ahealthylife.nl/glycemische-index-lijst/ vinden, deze is zelfs in kleur!

Bekijk de lijsten naar believen, maar realiseer je dat de waarheid vaak in het midden ligt!

Samengevat:

- Fruit met een lage glucosewaarde (niet al te zoet, dus appels, grapefruit en sinaasappels) zorgt voor een betere verwerking in het lichaam dan hele zoete vruchten, zoals ananas, bananen en meloen.
- Mocht je je bezig houden met G.I., bekijk dan verschillende bronnen en laat je niet leiden door een enkele bron.

De waarheid ligt in het midden, omdat we (schijnbaar) nog niet in staat zijn om die werkelijk te pinpointen!

Voedingsmiddelen met een lage waarde zijn gezonder dan voedingsmiddelen met een hoge waarde (welke laatste je natuurlijk wel weer kunt combineren). 
En als je je er helemaal in wilt verdiepen, houd dan ook rekening met de Glycemische Lading (G.L.).

Wat je ook doet en hoe je het ook doet,
zorg dat je gevarieerd blijft eten... en combineer!

Op dat combineren kom ik nog terug.

Met vitale groet!

Toen ik vorige week bij het binnengaan van een winkelcentrum bijna op mijn giechel ging, schoot het ineens weer door me heen. Hoe klein het hoekje is waarin zich het ongeluk bevindt.

Ik ging een boodschap halen en waggelde welgemoed door de grote draaideur, waarachter zich een grote droogloopmat bevond. Daarna bestond de vloer uit grote tegels. Bij de eerste stap vanaf de droogloopmat gleed ik meteen door en kon mezelf alleen met een katachtige beweging staande houden. Voorheen zou ik daarbij meteen een verkrampte nek en allerlei andere niet voor het lichaam bestemde pijntjes beleven, maar gelukkig ben ik vrij sportief en lenig en in het verleden heb ik ook valtechnieken geleerd.

Wat mij wel te binnen schoot: wat als een oud vrouwtje (of mannetje) hetzelfde overkomt? Statistisch zijn zij niet zo sterk en lenig als ik. 
Wat stond mij te doen? Bij de supermarkt zo'n "gevarendriehoek" halen, om die pontificaal neer te zetten op de rand van die droogloopmat?

Dit lukte allemaal niet, maar met dit blog wil ik u zowel waarschuwen voor de gevaren van vallen als adviseren om een val-cursus te doen. Het maakt (mij) daarbij niet uit hoe oud u bent.
Zelf kunt u al veel doen (zeker als oudere) door 2 tot 3 keer per week spier- en botversterkende oefeningen te doen, evenals balansoefeningen.

Maar als u dan toch onder begeleiding uw lichaam beter wilt voorbereiden op vallen, kunt u terecht bij onder andere:

www.laatjenietvallen.nl (Omgeving Amsterdam)

www.val-niet.nl (u kunt zelf uw postcode opgeven)

https://bewegennaargezondheid.nl/ (Vestigingen in Noord-Brabant Oost)

Ikzelf heb geen enkele binding met bovenstaande partijen, het zijn slechts enkele suggesties.

De meeste mensen kennen wel de term ecologische voetafdruk, maar voedselafdruk?

Een standaardgegeven binnen dit fenomeen is de afmeting van de grond die jij ‘claimt’ om te kunnen leven (in termen van voeding). Deze ligt rond de 0,9 ha per persoon.

Een ander gegeven is de hoeveelheid water die je verbruikt voor hetgeen je consumeert.

Een paar testen via de tool van Het Voedingscentrum brengen de volgende resultaten:

Uitslag test 1 (mijn huidige voedingspatroon):

Je voedselafdruk is 0,9 hectare landbouwgrond.
Dat is gelijk aan de 0,9 hectare die voor elke wereldbewoner beschikbaar is.

Je waterafdruk is 1670 liter per dag.
Dat is heel wat minder dan de 2740 liter die er per wereldbewoner beschikbaar is.

Omdat voeding een belangrijk deel van je totale voetafdruk inneemt, kun je door bewuster te kiezen veel besparen.

En ik maar denken dat ik zuinig aan doe met water! Iets afspoelen, je douchen, het toilet gebruiken, koken, ja daar gebruik ik niet al te veel, tenminste niet meer dan 125 liter per dag. Maar eten! Dat is nog eens een domper!

In de tweede test die ik deed, week ik af van mijn eigen voedingspatroon en vulde in wat ik vijf jaar geleden zou hebben ingevuld….

Uitslag test 2:

Je voedselafdruk is 1,8 hectare landbouwgrond.
Dat is heel wat meer dan de 0,9 hectare die voor elke wereldbewoner beschikbaar is.

Je waterafdruk is 4865 liter per dag.
Dat is veel meer dan de 2740 liter die er per wereldbewoner beschikbaar is.

Omdat voeding een belangrijk deel van je totale voetafdruk inneemt, kun je door bewuster te kiezen veel besparen.

Voor je eigen idee (of gemoedsrust) kun je de voedselafdruk-test misschien zelf ook eens doen:

https://www.voedingscentrum.nl/voedselafdruk

Liever een algemene test? Gebruik dan de test van het Wereldnatuurfonds.

Daarnaast zijn er nog andere testen (in het Engels), zoals de https://footprint.wwf.org.uk/

voor burgers in het VK, met ca. 30 vragen die niet alleen over voedsel gaan.

Of https://www.footprintcalculator.org/home/en met ca 15 algemene vragen.

Welke ecologische voedselafdruk bij diverse voedingsmiddelen?

Uitstoot broeikasgas (kg) bij de productie van voedsel
Havermelk / haverdrank                                                          0,9

Zuivelproducten                                                                      1,4

Sojaolie                                                                                7,28

Varkensvlees                                                                        7,28

Palmolie                                                                               7,61

Koffie                                                                                 16,48

Pure chocolade                                                                    18,68

Rundvlees melkvee                                                              21,09

Kaas                                                                                   21,24

Lamsvlees                                                                           24,42  

Rundvlees veestapel                                                             59,57

Onlangs praatte ik met iemand over het nut van fruit eten. Deze persoon gaf aan dat er in fruit ook suiker zit, waarmee hij wilde aangeven dat teveel fruit ook niet goed zou zijn voor de mens.

Nu is het zo dat het lichaam de zoete stoffen glucose en fructose hetzelfde behandelt, maar toch wordt van alle kanten het eten van (veel) fruit aanbevolen, terwijl het gebruik van toegevoegde suikers wordt afgeraden. Daar wil ik het in dit blog over hebben. Wat is nou die suiker, waar we aan de ene kant zo gek op zijn, maar die aan de andere kant een bedreiging schijnt te vormen?

Het Voedingscentrum geeft al aan dat fruit in de bekende Schijf van Vijf staat.

Als je minder suiker wilt gebruiken, mijdt dan de consumptie van zoetwaren zoals koek, snoep, gebak, frisdrank en suikerrijke toetjes.

Er wordt niet geadviseerd om het eten van fruit zoveel mogelijk te beperken!

Er zijn mensen die beginnen te steigeren als je zegt dat men gerust twee sinaasappels op een dag kant eten, maar vervolgens doen ze wel twee scheppen suiker in hun koffie.

Bewezen ongezonde suikers zijn: kristalsuiker, rietsuiker en glucosesiroop. Die laatste is een “bewerking”, een middel dat wordt toegevoegd aan snoep, frisdrank en consumptie-ijs. Ook wordt het gebruikt voor het brouwen van bier en voor fermentatie-doeleinden.

Je zou nu gaan denken dat er dus ook gezonde suikers zijn. Het Diabetesfonds spreekt dit echter tegen en claimt dat er geen verschillen zijn.

Dus: 3 scheppen suiker in je koffie en dan maar geen banaan of een paar mandarijnen? Onzin!

“Nee, het is beter om je energie uit producten met natuurlijke suikers te halen”, zegt het Diabetesfonds ook. Bijvoorbeeld groente, fruit en ongezoete (magere) zuivel.

Eh.. honing dan? Honing kan dienen als suikervervanger omdat er in honing iets meer water zit, waardoor het minder calorieën bevat. Als je ermee bakt of kookt, blijven de natuurlijke suikers behouden.

Samengevat:

• Er bestaan geen gezonde suikers.
• Glucose en fructose worden op dezelfde manier verwerkt door je lichaam.
• Wat je kunt doen is “toegevoegde suikers” vermijden, bijv. in koek, snoep, gebak, frisdrank.
• Eet groente, fruit en volkorenproducten en zo min mogelijk dierlijke producten.
• Ban suiker niet helemaal uit! Je lichaam heeft suiker nodig, al is het met mate.

Perfect Persoon, Perfecte Planning:

Al vele jaren werk ik voor mezelf aan dit fenomeen. Natuurlijk, de perfecte persoon bestaat niet, maar we kunnen wel proberen er zo dicht mogelijk bij te komen.
De basis van dit idee is een voorstelling van een heel (gemiddeld) etmaal. Wat kun je daarin allemaal doen om zo goed en zo gezond mogelijk te functioneren?

We hadden het over motiverende gespreksvoering.
Het doel hiervan is om de eigen intrinsieke motivatie van de ander aan te boren. Wat?!
Dat is toch wel een heel andere insteek voor werknemers dan alleen horen wat ze wel / niet goed doen, wat bij voorbaat bij velen al zorgt voor zweethanden voorafgaand aan het beoordelingsgesprek.
Motiverende gespreksvoering kan worden ingezet bij burn-out, bore-out of bij hoog ziekteverzuim en ook (specifiek!) bij het duurzaam en gemotiveerd binnenhouden van werknemers.

De meeste mensen beginnen vol enthousiasme en motivatie aan een nieuwe baan, maar als na enige tijd hun ontwikkelingsmogelijkheden niet bevredigend blijken, als er niet naar hen wordt geluisterd of de sfeer en de samenwerking laten te wensen over, leidt dit vaak tot gelatenheid en afhaken op emotioneel niveau. Motivatie kan worden gedefinieerd als het resultaat van de tevredenheid en betrokkenheid van werknemers.

Misschien is de beste manier om (bepaalde) medewerkers van hun idee “ik werk voor mijn salaris” af te helpen, ze het gevoel geven dat ze samen met u (als manager) het bedrijf laten floreren. Dat kan door ze meer verantwoordelijkheid en autonomie te geven en goed te kijken waar ze al goed in zijn en dat nog verder te ontwikkelen.
Hier zul je echter nooit alle medewerkers mee ‘vangen’. Een heleboel mensen werken nu eenmaal aleen om reden dat er brood op de plank moet komen.

Het ‘gevoel’ onder werknemers veranderen is een lastige taak. In dit verband las ik onlangs een interessant artikel in De Tijd (17 januari 2024) van Frederik Anseel decaan bij UNSW in Sydney.
Hij vraag zich onder andere af of iedere werknemer een stresscoach en meditatie-app nodig heeft. Het zijn vaak niet de collega’s die een conflict veroorzaken, maar een ‘toxische sfeer’ op het werk.

Yoga, meditatie en mindfulness (wellness programma’s) zijn alleen zinnig als ze de persoon zelf (en daarmee de sfeer op het werk) van dienst zijn. Ze maken je misschien weerbaarder, maar lossen niet de problemen die werkprocessen veroorzaken op. Vaak worden deze onderschat of slechts door een enkeling gezien.
Als je een lekke band hebt, kun je langzamer gaan rijden om niet uit de bocht te vliegen, maar het feit blijft dat er iets mis is met je auto.

We hebben ook vaak de neiging om werknemers in hokjes te plaatsen. De motivatiematrix is daar een voorbeeld van. Maar wat draagt die écht bij aan het oplossen van problemen op de werkvloer? Het is eigenlijk niet meer dan een stukje statistiek.

Deze 3 blogs behandelden Het Nieuwe Werken in vogelvlucht.
Meer weten? Kijk op: www.hetnieuwewerken.nl, www.personio.nl, www.hetnieuwewerknenblog.nl of bij andere websites en artikelen.

Zoals ik in het vorige artikel van 8 januari 2024 al aangaf, werknemers zullen zich ‘gestreeld’ voelen door het krijgen van meer autonomie en in veel gevallen extra hun best doen om de taken naar tevredenheid van de manager te vervullen. Dit vereist het nodige verantwoordelijkheidsbesef van werknemers.

In mijn vorige blog liet ik vooral de medestanders en tegenstanders ‘aan het woord’.
Wat behelst dat Het Nieuwe Werken nu precies?

Oorsprong
Het Nieuwe Werken schijnt uit Amerika te komen, bedacht door niemand minder dan Bill Gates,
aldus Dik Bijl, de HNW expert, in zijn www.hetnieuwewerkenblog.nl
Een onbedoeld gelekte email, die in handen kwam van CNN, zou hier bewijs voor leveren.
Langzamerhand is dit overgewaaid naar Europa. Het wordt regelmatig toegepast in het bedrijfsleven, maar er blijven ook vragen…

Vragen van managers
Hoewel informatie- en communicatietechnologie HNW al decennia lang mogelijk maakt, is het vooral aan werkgevers om er iets mee te doen.

Hoe houd je, als manager, je werknemers betrokken als zij elkaar minder zien en hoe zorg je dat zowel nieuw als ervaren personeel flexibel en zelf-directief wordt met betrekking tot opdrachten?

Hoe motiveer  je de mensen hier en nu, om te zorgen dat ze straks effectief blijven bijdragen aan de resultaten van het bedrijf?

Wie is er nog (mentaal en fysiek) bij en wie haakt er langzaam af?

Hoe houd je werknemers energiek, dan wel vitaal?

Voor welke taken staat de manager?
De volgende leiderschapscompetenties worden steeds belangrijker:
Flexibiliteit                            Creativiteit                            Het vermogen om te inspireren

 Dat inspireren is in veel gevallen een heikel punt. Sommige managers zijn prima in staat om te motiveren, maar het effect daarvan is meestal kortstondig.
Inspiratie komt van binnenuit, zowel bij de manager als bij de werknemer. Het effect ervan is veel langduriger. Inspireren doe je met behulp van enthousiasme en ‘leading by example’.

Daarnaast dient de ‘nieuwe’ leider de capaciteit te hebben om 4 rollen te combineren:

• Ondernemer: doelgericht leidinggeven
• Manager: taakgericht leidinggeven
• Coach: Mensgericht leidinggeven
• Voorbeeldfiguur: integer, leergierig, flexibel en vitaal opereren          

 Eigenschappen van werknemers
Uit onderzoek blijkt dat werknemers slechts naar 2 zaken kijken bij het beoordelen van hun baas:

• De betrokkenheid die ze ervaren
• De mate waarin ze ruimte krijgen voor persoonlijke groei

 Dit houdt in dat empathie ook een steeds belangrijker wordende leiderschapscompetentie wordt.
Een zinvolle tool hierin, om de intrinsieke motivatie van personeel te vergroten is:

Motiverende gespreksvoering: een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt (Miller & Rollnick, 2014).

Dit valt onder motivatiemanagement, wat weer een belangrijk facet is van vitaliteitsmanagement.

+++ wordt vervolgd!

Ofschoon dit fenomeen al jaren bekend is, zijn er toch nog veel onduidelijkheden over.
De definitie van Dik Bijl, HNW expert, luidt (2007):
Het Nieuwe Werken is een visie, waarbij recente ontwikkelingen in de informatietechnologie als aanjager gelden voor een betere inrichting en bestuur van het kenniswerk. Het gaat om vernieuwing van de fysieke werkplek(ken), de organisatiestructuur en -cultuur, de managementstijl en niet te vergeten de mentaliteit van de kenniswerker en zijn manager.

Waar en wanneer
Bij HNW staat tijd- en plaatsgebonden werken minder op de voorgrond. Veel werkgevers zijn er niet echt enthousiast over, maar flexibele werktijden en meer thuiswerken zijn bij veel werknemers wél populair, zie ook het NOS nieuwsartikel van 15 juni 2023:
www.nos.nl/artikel/2478981-thuiswerken-in-strijd-tegen-files-blijft-lastig-voor-veel-werknemers

Het ‘oude werken’
De meeste organisaties opereren nog volgens het principe van ‘het oude werken’. Werknemers produceren goederen binnen een vastgestelde tijd, op een vaste plek en ze worden uitgebreid gecontroleerd. Dit is op z’n minst uit de tijd.
HNW is vooral een kwestie van mentaliteit en organisatiecultuur.
Af en toe een dagje thuiswerken is niet bepaald de definitie van Het Nieuwe Werken, nee…

Maar…
Medewerkers delen zelf hun werk en hun tijd in, voor zover mogelijk en natuurlijk in overleg. Slechts ongeveer 10% van de werkgevers staat hier echter positief tegenover. Sterker nog, zo’n 60% van de managers is min of meer tegen meer thuiswerken. Men vreest dat hun bedrijf minder efficiënt zal opereren wanneer ze minder controle kunnen uitoefenen, wat een van de speerpunten van het ‘oude werken’ vormt. Dat oude werken stamt nog uit de Industriële Revolutie en is dus al zo’n 200 jaar oud! Er is toch wel wat veranderd in die tijd. Waarom het werken dan niet?

De werkgever zal erop moeten gaan vertrouwen dat de werknemer resultaat kan/blijft leveren binnen de gestelde tijd. De werknemer krijgt meer autonomie en hoewel het zeker niet voor iedereen geldt, zullen velen van hen zich daar prettig en trots bij voelen en hun taken nog beter proberen uit te voeren! Er vindt minder (voortdurende) controle plaats, wat gunstig kan uitpakken voor de manager, wat die kan zich bezighouden met andere taken.

Duurzame inzetbaarheid
Het Nieuwe Werken hangt ook samen met duurzame inzetbaarheid. Kijk bijvoorbeeld op:
www.hetnieuwewerken.nl. Dit team richt zich weliswaar specifiek op oudere zzp’ers (senioren).

Een positieve kijk
Op www.managementsite.nl/kennisbank/mens-en-werk/nieuwe-werken worden de kenmerken van HNW opgesomd:
– Aansturing van medewerkers wordt meer gebaseerd op vertrouwen en vindt in mindere mate plaats vanuit controle en toezicht. Dit vereist een andere manier van sturen en leidinggeven.
– Sturing op resultaat in plaats van op aanwezigheid. Alleen de output (het resultaat) wordt meetbaar. De input (bijv. de gewerkte uren) is veel minder zichtbaar.

Ook vermeld deze website voordelen, zoals:
– HNW leidt tot betere bedrijfsresultaten en een hogere arbeidsproductiviteit.
– HNW zorgt voor diverse kostenbesparingen, zoals inzake kantoorruimte, reiskosten en printkosten.

Kanttekeningen
Natuurlijk zijn er ook uit andere hoeken tegengeluiden, zoals bijvoorbeeld te lezen op: www.ynno.com/het-nieuwe-werken/
YNNO spreekt liever van “een andere werkcultuur”. Volgens hen is HNW niet zomaar naar elke onderneming te kopiëren.

Het zal voor iedere individuele ondernemer tijd kosten om te bepalen of en in hoeverre Het Nieuwe Werken voor zijn/haar bedrijf vruchten af kan werpen.
W10H Xtra – Vitaliteit is er om u hierin te assisteren!

Bent u bekend met de term “de grijze druk”? Het CBS toont aan dat er verwacht mag worden dat in 2040 zo’n 46% van de volwassen bevolking bestaat uit 65 plussers. Dat betekent ruwweg 2 werkenden op 1 gepensioneerde. Dan is het begrijpelijk dat er geroepen wordt dat 1 op de 4 (werkende) mensen straks in de zorg moet werken!

Er komen steeds meer discussies (ook in praatprogramma’s op de tv) waarin het punt zorg wordt aangesneden. Iedereen buitelt over elkaar heen met ideeën over hoe het beter en efficiënter kan. Helaas wordt er bitter weinig aandacht besteed aan de échte oplossing: Preventie.
Als we nu eens met z’n allen zorgen dat we (iets) gezonder leven en dus gezonder ouder worden, al is het alleen al om de zorg te ontlasten!
Het is dus zaak om duurzame inzetbaarheid in te voeren op de werkvloer. Wat is de beste manier daarvoor? Daar kan de vitaliteitscoach alles over uitleggen.
Zorgen dat mensen na hun pensioenleeftijd nog door willen werken kan nu mooi meegenomen zijn, maar over een paar jaar wordt het niet minder dan noodzakelijk!